🥍 X Işını Teleskobu Ne Işe Yarar

eRS6Z6s. XRF, X-ışını floresans spektrometresi olarak adlandırılır. XRF genel olarak karakteristik X-ışınlarının değerlendirilmesi ve analiz edilmesi açısından önemli bir etkendir. XRF spektrometresi çoğunlukla laboratuvar ortamında geniş bir yer kaplar. Bu spektrometre sayesinde elementel ve kimyasal kompozisyon belirleme işlemleri daha etkin bir şekilde yapılır. XRF, günlük hayatta kullanılan birçok materyalin temelinde yer alan özel bir analiz tekniği olarak ifade edilebilir. Aynı zamanda birçok metal alaşımın mineralin ve petrol ürünlerinin bileşimini analiz etmek için de XRF desteğine başvurulur. Analiz esnasında yer alan X- ışınları elektromanyetik spektrumların parçasını olarak karşınıza çıkar. Pek çok maddenin analiz edilmesinde XRF spektrometresi etkin rol oynar. Birçok katı ve sıvı maddenin analiz edilmesi işleminde XRF gerekliler listesinde yer alır. Bunun yanı sıra toz maddelerde yer alan elementlerin incelenmesi için de XRF spektrometresine ihtiyaç duyulur. XRF analizörleri yaparak hızlı ve etkin sonuçlar sunar. Bu özelliği nedeniyle günlük hayatın pek çok noktasında karmaşık matematik işlemleri XRF desteğini görmek mümkündür. Genel olarak, XRF spektrometresi malzeme doğrulaması, hurda geri dönüşümü, madencilik ve jeokimya, çevresel değerlendirmeler gibi birçok alanda kullanılır. XRF Spektrometresi Çalışma Prensibi Nasıldır? Genel olarak, tüm XRF cihazlarında bir X-ışını kaynağı bulunur. Bu ışık kaynağı çoğunlukla X-ışını tüpü olarak karşınıza çıkar ve iki bileşenden meydana gelir. Birincil X-ışınları kaynağın kendisi tarafından üretilir ve daha sonra numune yüzeyine gönderilir. Daha sonra X-ışını modifikasyon işlemi için önceden bir filtreden geçer. Işın numunedeki atomlara çarpar ve neticesinde bir dedektör tarafından hepsi toplanır, bu sayede ikincil ışınlar meydana gelmiş olur. XRF sistemlerinde yüksek enerjili birincil X-ışını bir atom ile çarpar ve onun dengesinin bozulmasına neden olabilir. Daha sonra bu elektron düşük enerji seviyesine çekilir. Bu sayede bir atom boşluğu meydana gelir ve atom kararsız kalır. X ışını ile çarpışan atom kararlılığı sağlamak için yüksek enerji seviyesine sahip bir elektron boşluğuna atlar. Elektron bu iki seviye arasında hareket etmeye başlar. Elektronun bu hareketi ile birlikte bir enerji salınımı meydana gelir. Aşırı enerji salınımı ile birlikte ikincil bir X-ışını şeklinde yayılma başlar. Yayılan bu X-ışını enerjisi elementin karakteristiğini ortaya çıkarmış demektir. Bu sayede, XRF ile ölçülen örneğin niteliğine ulaşılmış olur. Uzayı daha önce olmadığı kadar detaylı bir şekilde haritalandırması için Alman ve Rus mühendisler tarafından ortak olarak yapılan eROSITA X-Işını teleskobu, görevine 13 Temmuz 2019’da başladı. Evrendeki yerimizi daha iyi anlamamıza yardımcı olacak olan bu teleskop ile alakalı detaylar, teleskobun yapılma amacı ve çalışma prensibi ise yazının devamında. Spectrum Roentgen Gamma SRG adlı Alman-Rus ortak çalışması olan bu proje ile, eROSITA’nın uzayı daha önce eşi benzeri görülmemiş bir biçimde detaylı haritalandırması bekleniyor. Teleskobun yapımında 10’dan fazla bilim kuruluşu, şirket ve üniversite yer almış. eROSITA aslında iki adet teleskobun birleşiminden oluşan bir çoklu teleskop. Ana gövdesi, birbiriyle eşit 7 adet ayna modülüne sahip ve bu aynaların her birinde altın kaplama mevcut. Toplamda 54 adet ayna olan bu Alman teleskop sistemine ek olarak, üstünde bir adet Rus yapımı Art XC adlı teleskop daha bulunmakta. eROSITA teleskobu sahip olduğu yedili ayna sistemi sayesinde, x ışını teleskobunun optik yapısını oluşturmakta. Optik yapısı sayesinde ışınlar, ayna yüzeyinden sığ bir açıyla geçerek normalde görülmesi mümkün olmayan x ışınlarını gözlemleme imkânı tanıyor. Bunlara ek olarak, sahip olduğu pürüzsüz 54 adet ayna ile teleskoptan gözlemlenebilen foton sayısının artırılmasını sağlıyor. Gözlemlenebilir foton sayısının artması x ışınlarının daha net görünmesini sağlıyor. eROSITA teleskobunun temel amacı ise karanlık enerjinin varlığını ispat etmek. eROSITA, ilk olarak üzerinde çalışacağı galaksi kümesinin uzay zamandaki dağılımlarını belirleyecek. Galaksi kümelerinin dağılımlarını belirlemesinin ardından, bu kümelerden elde ettiği veriler ile kümelerdeki karanlık enerji varlığının yoğunluğunu belirlemeye çalışacak. Elde edilen yoğunluk verileri sayesinde bilim kuruluşları ve üniversiteler aracılığı ile şu andaki evrenin ölçülebilen enerji yoğunluğuyla karşılaştırılacak. Tüm bunların yanı sıra teleskop, fazla kara deliği, aktif çekirdeğe sahip gezegenleri ve süpernovaları inceleyecek. Evrendeki yerimizi daha iyi bilmemize ve yaşadığımız evreni daha iyi tanımamıza olanak sağlayacak olan eROSITA teleskobu teknoloji ve mühendisliğin ne derece hayret verici bir noktaya ulaştığını bizlere göstermekte. İlginizi çekebilir Başka Galakside İlk Kez Moleküler Oksijen Tespit Edildi Teleskop denilince akla ilk gelen üç ayak üzerinde duran ve arkasında geçildiğinde küçük bir tüpten uzağı görmemizi sağlayan, birçok farklı ekipmanla donatılmış cihazlar geliyor. Ancak teleskopun görevi aslında bundan daha fazlası. Peki, teleskop nedir? Teleskobu kim icat etti? Gelin birlikte bakalım. Teleskop; yapı olarak objektif, oküler ve bu mercekleri muhafaza eden bir tüpten meydana gelmiştir. Objektif cinsine göre iki tür teleskop vardır. Uzaydan gelen ışıklar teleskop içinde bir aynaya çarpıp, prizmadan geçtikten sonra göze geliyorsa bu türe yansımalı aynalı teleskop denir. Uzaydan gelen ışıklar merceklerden doğrudan geçip göze geliyorsa bu türe de kırılmalı mercekli teleskop adı verilir. Teleskop Ne İşe Yarar? Teleskop, astronominin temel araştırma araçlarındandır. Bu araç sayesinde gezegenler, güneş ve ay gibi gök cisimleri incelenebilmiştir. Teleskop Kim Tarafından İcat Edildi? Teleskop, Hans Lippershey Hollandalı gözlük üreticisi tarafından icat edilmiş ve daha sonra Galileo Galilei tarafından ilk defa, gökyüzü gözlemleri yapmakta kullanılmıştır. Bu mercekli bir teleskop idi. Teleskopların asıl amacı yıldızlardan gelen ışığı toplamaktır. Toplanan bu ışık verileri sayesinde yıldızın, daha doğrusu gökcisminin uzaklığı, kütlesi, yaşı..vb hesaplanabilir. Bu tabi çok kolay bir işlem değildir. Uzun süren gözlemler gerekebilir. Teleskop kullanımı için en uygun ortam temiz bir gökyüzü ve şehir ışıklarından mümkün olabildiğince uzakta olan yerdir. Zaten yaz tatillerinde, akşam sahilden bakınca çok sayıda yıldız görmemizin sebebi de budur. Temiz ve şehir ışıklarından uzak bir yerde daha çok yıldız görülebilir. Hubble uzay teleskobunun atmosfer dışında gözlem yapmasının bir sebebi de budur, atmosferimizdeki kir, toz, bulut, şehir ışıklarından arındırılmış bir gözleme imkan verir. Teleskop Ne Zaman İcat Edildi? Teleskop, 1608 yılında Hans Lippershey Hollandalı gözlük üreticisi tarafından icat edilmiş, 1609 yılında Galileo Galilei tarafından ilk defa, gökyüzü gözlemleri yapmakta kullanılmıştır. Teleskop Çeşitleri Neler? Optik Teleskoplar Radyo Teleskopları X-ışın Teleskopları Uzay Teleskopları Kızılötesi Teleskopları Optik Teleskoplar Optik teleskoplar, esas olarak elektromanyetik spektrumun görünür ışık kısmından ışığı toplayan ve odaklayan teleskop çeşididir. Kullanım amacı bakılan nesnenin doğrudan görünümü için büyütülmüş görüntüsünü oluşturmak, fotoğrafını çekmek ya da elektronik görüntü sensörleri üzerinden veri toplamaktır. Optik teleskoplar kendi içerisinde üçe ayrılır; Kırılmalı Teleskoplar Refraktörler Mercekleri kullanır mercek bilimi, teleskoba gelen ışık objektif denen mercekten geçer burada kırılır ve okülere gider. Yansıtmalı Teleskoplar Reflektörler Aynaları kullanır, teleskoba gelen ışık ilerleyip birincil aynaya gelir buradan gelen görüntü ikinci aynaya yansıtılıp buradan kullanıcıya gelen görüntü elde edilir. Katadiyoptrik Teleskoplar veya Katoptrik Cassigrain Tipi Yansıtıcı Teleskoplar Reflektör newton teleskobu ve refraktör teleskoplarının ikisinin de özelliklerini taşır. Lens ve aynaları da görüntü elde etmede kulllanır; yansıtmalı teleskop gibi ışık birincil aynaya gelir buradan düzeltici merceğe maksutov veya Schmidt cassigrain tipleri ya da ikincil düzeltici aynaya Ritchey-Chretien yansır. Buradan ise yansıyan ışık kullanıcıya ulaşır ışık yolu katlamalıdır. Refraktör ve Newton teleskoplarının aksine kısa bir tüp üzerinde yüksek büyütme özelliğine sahiptir. Diğer yandan görüntü refraktörlerdeki gibi tüpün en sonunda oluşur, görüntü Newton teleskobu gibi tüpün ortasında oluşmaz ve ters çevrilmez. Radyo Teleskopları Radyo teleskop, elektromanyetik tayfın radyo bölgesindeki dalgaları yakalayıp kuvvetlendirerek gözlem yapmak için kullanılan çanak şeklinde antenlerden oluşmuş alıcı veya alıcılardır. Radyo teleskop alıcısı radyoyla hemen hemen aynı işi görür. Radyo teleskobun radyodan farkı kozmik cisimlerden gelen yayının çok zayıf olmasıdır. Bu da gelen yayının yüz milyon kattan daha fazla kuvvetlendirilmesini gerektirir. Bu yüzden radyo teleskop alıcıları daha duyarlı yapılmak zorunda ayrıca ileri radyo ve bilgisayar teknolojileri gerektirmektedir. Radyo teleskoplar elektronik ve bilgisayar alanlarındaki gereksinimlerinden dolayı bu alanlara da önemli katkılarda bulundular. Antenin büyüklüğü yani dalgaları toplayan alanın büyüklüğü önemli olduğu için radyo çanakları olabildiğince büyük yapılmaya çalışılır. X-ışın Teleskopları Bir X ışını Teleskobu XRT, uzaktaki objeleri X ışını spektrumunda gözlemlemek için tasarlanan teleskoptur. X ışınlarına karşı opak olan Dünya atmosferinin üzerine ulaşmak için, X ışını teleskopları yüksek irtifa roketlerine, balonlara veya yapay uydulara montelenmelidir. Uzay Teleskopları Uzay teleskobu, uzaktaki gezegenleri, galaksileri ve diğer astronomik cisimleri gözlemlemek için uzaya yerleştirilen bir teleskoptur. Uzay teleskopları, zemine dayalı teleskopların ışık kirliliği ve elektromanyetik radyasyonun bozulması ışık titremesi gibi birçok sorundan kaçınır. Buna ek olarak morötesi frekansları, X ışınları ve gama ışınları Dünya atmosferi tarafından engellendiğinden yalnızca uzaydan gözlemlenebilirler. Kızılötesi Teleskopları Kızılötesi ışık kullanarak gök cisimlerini tespit etmek için kullanılan teleskoplardır. Gök cisimleri bir miktar elektromanyetik yaymaktadır. Dünya'nın atmosferik gazları tarafından kızılötesi tayfın büyük bir kısmı soğurulur. Böylece teleskoplar da uzaya yerleştirilir. Teleskop Fiyatları Ne Kadar? Teleskop fiyatları, teleskopun çeşidine göre değişiklik göstermektedir. Ancak en ucuz olarak bilinen teleskoplar, mercekli teleskoplardır. Bunun dışında teleskop fiyatları genel olarak 500 TL – TL arasında değişmektedir.

x ışını teleskobu ne işe yarar