🎮 Türk Islam Devletleri Konu Anlatımı

U5JK4X. Bu yazımızda tarih dersi konu anlatımları kapsamında 9. sınıf tarih dersinin 6. ünitesi olan Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri ünitesinin 3. konusu olan İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi konusuna yer verdik. İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi konusunu “Karahanlı ve Gazneli örneklerinden hareketle İslamiyet’in kabulünün Türk devlet yapısında ve toplumsal hayatta meydana getirdiği değişimleri analiz eder.” kazanımı çerçevesinde anlattık. Bu Yazının İçindeki Başlıklar İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisiİslamiyet Sonrası Türk Devlet YapısıTürk Devletlerinde Divanlar İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi Ders Tarih 9 Ünite Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri Konu İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi Kazanım Karahanlı ve Gazneli örneklerinden hareketle İslamiyet’in kabulünün Türk devlet yapısında ve toplumsal hayatta meydana getirdiği değişimleri analiz eder. İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi konusunda öncelikle Türk devlet yapısındaki değişimi inceledik. Türklerde İslamiyet sonrası devlet ve toplum düzeni önemli ölçüde değişikliğe uğramıştır. İslamiyet Sonrası Türk Devlet Yapısı 751 yılında Abbasiler ve Çinliler arasında olan Talas Savaşında Abbasilerin yanında olan Karluk, Yağma ve Çiğil gibi Türk boyları İslamiyet’i kabul eden ilk Türk Devletlerinden biridir. İslamiyet’in Türk Devletlerince kabulü sadece sosyal ve kültürel hayatı değil, aynı zamanda devlet yönetimini de değiştirmiştir. İlk Türk İslam devleti olan Karahanlı Devleti’dir. Gazneli ve Selçukluların hükümdarları ise Sultan unvanlarını almışlardır İslamiyet’ten sonra. İslamiyet’ten sonra hükümdarlık göstergesi olarak Otağ, Sancak, Davul, Tuğra, Arma, Unvan, Hilat Giysi, Taht, Asa ve Çetr Saltanat Şemsiyesi kullanılmıştır. Ayrıca İslam’ın gelmesi ile birlikte Selçuklu devletinde yönetim ile ilgili meseleler Divan-ı Saltanat diye adlandırılan büyük ve önemli bir kurulda görüşülmekteydi ve kararlar yine buradan çıkmaktaydı. Yine de Selçuklular diğer Türk İslam devletlerine kıyasla daha gelişmiş bir durumdaydı. Türk İslam devletlerinin başbakanı Sultan olarak adlandırılmaktaydı. Veraset İslamiyet’in kabulünden önce nasılsa sonra da aynı şekilde devam etmiştir. Kağan’ın çocuklarına Tigin denmesi gibi Sultan’ın çocuklarına da Melik denmekteydi. Hacip ise Divan üyeleri ile Sultan arasındaki ilişkiyi devam ettirir ve düzenler. Sultanın çocuklarının eğitiminden sorumlu ve bir bakıma onlara bakmakla yükümlü olan kişiye ise Atabey denmektedir İslamiyet’ten sonra. Türk Devletlerinde Divanlar Menşur İslamiyet’ten önceki Türk toplumlarında bulunmamaktaydı. İslam’ın kabulünden sonra ise herhangi bir olay ya da kararla alakalı olarak halifenin onayının alınmasına Menşur denmekteydi. Sultan’ın vekili ve en büyük yardımcısı olan Vezir ise bütün devlet ilişkilerinden sorumluydu. Divan-ı Arz’da şu an ki hükümette yani; iç ve dış işler, maliye, ordu, eğitim, genel teftiş ve yazışma işleri görüşülmekteydi. Aynı zamanda Divan-ı Arz askerlik ve ordu işlerinden de sorumluydu. Divan-ı İstifa mali ve Hazine işlerinden sorumludur. Aynı zamanda Divandan da sorumludur. Divan-ı İşraf askeri ve hukuki işler dışında her şeyin denetiminden sorumluydu. Divan-ı Tuğra iç ve dış ilişkilerde mektup ve yazışma işleri ile ilgilenmekteydi. İslamiyet’in kabul edilmesi ile birlikte İslami kaynaklardan yararlanılarak geliştirilen hukuk sistemleri ve ekonomik düzen sistemleri yeniden yapılanmış ya da kurulmuştur. İslamiyet ile beraber daha hoş görülü, kibar ve daha nazik olan Türk toplumu bunu İslam dininin gerekçeleri sayesinde yapmıştır. İslam insanlara daha hoş görülü, kibar, akılcı ve nazik olmaları gerektiğini söyleyen ve anlatan bir dindir sonuçta. İslam dininin kabul edilmesinden sonra mimaride de önemli değişiklikler olmuştur. Yapılan binalar daha Arap kültürüne yakın olmuştur. İnsanların ibadet ettikleri ve inanç yerleri başta temiz bir yer olup tanrılarına karşı saygı duymaları gerekçelerine uysa da bu sonralarında daha görkemli, göze çarpıcı ve büyük yapılar dönüşmesinden dolayı amacından sapmaya dönmüştür. Yapılan ibadet edilen ve inanılan yerler Türk kültürünün mimari açıdan gelişmesinde çok etkili olmuştur. Arap ve biraz da doğu kültürü ile harmanlanmıştır Türk kültürü İslam dini sayesinde. 6. Ünitenin Tüm Konuları Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri ünitesinin tüm konularını aşağıdaki başlıklarda inceleyebilirsiniz. 1. Konu Türk-İslam Tarihindeki Siyasi Gelişmeler 2. Konu Türklerin İslamiyet’i Kabulü 3. Konu İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi Şu an bu başlıktasınız! Türk İslam Dünyasında İlk Edebi Eserler 4. Konu Oğuzların İslamiyet’i Kabulü Büyük Selçuklu Devleti 1040-1157 Büyük Selçuklu Devleti’nin Yıkılışı 5. Konu Büyük Selçuklu Devleti’nde Yönetim ve Toplum Yapısı Nizamiye Medreseleri Büyük Selçuklu Devleti’nde Kültür ve Medeniyet Tarih ayt konu anlatımı, Tarih tyt konu anlatımı , Tarih yks konu anlatımı… Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Türk – İslam Devletleri 10 -13. Yüzyıllar Konu Anlatımı hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz Türk – İslam Devletleri 10 -13. Yüzyıllar Karahanlılar840- 1212 Gazneli Devleti963-1187 Büyük Selçuklu Devleti 1038-1157 Tolunoğulları 868-905 İhşidiler Akşitler 935-969 Eyyübiler 1174-1250 Memlükler 1250-1517 Harzemşahlar 1097-1231 Babürler 1526-1857 Karahanlılar840- 1212 Karluk, Yağma, Çiğil Türklerinin birleşmesiyle Batı Türkistan’da kurulmuştur. İlk hükümdarı Bilge Kül Kadir Han’dır. Satuk Buğra Han döneminde ülkeye gelen din adamlarından İslamiyet öğrenimiştir. Önemli Yönleri – İslamiyet’i benimseyen ilk Türk devletidir. – Türk-İslam kültürünün temeli atılmıştır. – İlk posta teşkilatını kurmuşlardır. – Bimarhane denilen hastaneler kurmuşlardır. – İlk kez burslu eğitim sistemini başlatmışlardır. – Uygur alfabesinin kullanmışlardır, resmi dilleri Türkçe’dir. – Ribat adı verilen kervansaraylar inşa ederek ticaretin gelişmesine katkı sağlamışlardır. Gazneli Devleti963-1187 – Alp Tigin tarafından Afganistan’ın Gazne şehrinde kurulmuştur. – Gazneli Mahmut döneminde geniş sınırlara ulaşmış ve Hindistan’a yapılan 17 sefer sonucu İslamiyet yayılmıştır. – Gazneli Mahmut Abbasi halifesini kurtarması sonucu “sultan” ünvanı almıştır. – Sultan Mesut döneminde Dandanakan Savaşı sonuvunda yıkılma sürecine girmiştir. Önemli yönleri – İmparatorluk özelliğine sahip olmuşlardır. – Türk kültürü yoğun olmadığından devletin ömrü kısadır. – Firdevsi’nin yazdığı “Şehname” eseri bu döneme aittir. Büyük Selçuklu Devleti 1038-1157 – Büyük Selçuklu Devleti Oğuzların Üçok kulana bağlı Kınık Boyu tarafından kurulmuştur. – Selçuk Bey Oğuz Yabgusu ile arası açılınca kendisine bağlı beylerle birlikte Cend Şehrine geldi. 962 burada İslamiyet’i kabul etti. – Gaznelilerin egemenliğinde yaşamışlar. Ancak Gazneliler Selçukluları tehlike olarak görmeye başlayınca ve Selçukluların başındaki Aslan Bey’i sürgüne gönderince aşiretin başına Tuğrul Bey geçer. Tuğrul ve Çağrı Beyler Dönemi – Tuğrul ve Çağrı Beyler birlikte Büyük Selçuklu Devleti’ni yönetmeye başladılar. 1038’deTuğrul Bey Nişabur şehrinde kendi adına hutbe okutup para bastırmıştır. Böylece Büyük Selçuklu Devleti kurulmuştur. – Büyük Selçuklu Devleti giderek güçlenip Horasan’ı ele geçirince Gazneli Devleti ile araları açıldı .İki taraf 1040 Dandanakan savaşında karşı karşıya geldiler. Dandanakan savaşını Büyük Selçuklular kazandı. Bu şekilde Selçuklu Devleti resmen kurulmuş oldu. – Bu sıralarda Oğuz Türkleri bulundukları coğrafyaya sığmıyorlar, kendilerine yeni yurtlar arıyorlardı. – Çağrı Bey komutasındaki küçük bir Türk birliği ilk defa Anadoluya akın yaptı1015-1018. Bu akınlar keşif amacını taşıyordu. Anadolu tanımak ve burada kurulu olan Bizans Devleti’nin gücünü sınamak için yapılıyordu. – Daha sonra Anadolu’ya Türk akınları artarak devam etti. Yapılan bir başka akında İbrahim Yinal ve Kutlamış komutasındaki Türk ordusu ile Bizans ordusu Erzurum yakınlarındaki Pasinler de karşı karşıya geldiler. 1048 yılında yapılan Pasinler savaşını Türk ordusu kazandı. Not Pasinler savaşı Türk ordusu ile Bizans ordusunun kaşı karşıya geldiği ilk savaştır. Doğu Anadolu Selçuklu hâkimiyetine geçti. – Bu tarihlerde Abbasi halifesinin gücü azalmış, Şii Büveyhoğullarının baskısı altına girmişti. Zor durumda kalan Abbasi halifesi Tuğrul Bey’den yardım istedi. – Tuğrul Bey Halifenin isteğini kabul etti. Bağdat’a giren Tuğrul Bey halifeyi Büveyhoğullarından kurtardı. Bunun üzerine Halife, Tuğrul Bey’e “Doğunun ve Batı’nın Sultanı” ünvanını vermiştir – Bundan sonra Abbasi halifeleri Büyük Selçuklu Devleti’nin koruması altına girmiş oldu. – İslam Dünyasında siyasi ve askeri güç tamamen Türklerin eline geçmiş oldu. Abbasi halifelerinin sadece dini nitelikleri kaldı. Alparslan Dönemi – Çağrı Bey’in oğludur. – Vezirliğe; iç ve dış siyasette önemli rol oynayan “Nizamülmülk” getirilmiştir. – Vezir Nizamülmülk Nizamiye Medreseleri açmıştır. Sultan Alparslan döneminin en önemli olayı Malazgirt savaşıdır. Türklerin Anadoluya akınları giderek şiddetlenince Bizans İmparatoru Romanos Diogenes büyük bir ordu ile harekete geçti. Bizans ordusunun Doğu Anadolu’ya doğru harekete geçtiğini duyan Alparslan ordusu ile hemen Doğu Anadolu’ya yöneldi. İki taraf 1071 yılında Malazgirt’te karşı karşıya geldiler. Malazgirt savaşını Türk ordusu kazandı. Malazgirt savaşı Türk tarihinde çok büyük bir öneme sahiptir. Bu savaşın sonucunda – Anadolu’nun kapıları Türklere açılmış oldu. – Anadolu Türklerin yeni yurdu haline geldi. – 1071 tarihi, Türkiye tarihinin de başlangıcı oldu. – İslam Dünyası üzerindeki Bizans tehlikesi son buldu. – Bizans’ın kışkırtmaları sonucu haçlı seferleri başladı. – Anadolu’da ilk Türk beylikleri Alparslan’ın komutanları tarafından kurulmuştur. Melikşah Dönemi – Alparslan’ın ölümünden sonra yerine oğlu Melikşah geçti. – Büyük Selçuklu Devleti ,Melikşah zamanında en güçlü dönemini yaşadı. Melikşah dönemi devletin en geniş sınırlara ulaştığı, kültür-uygarlık seviyesi bakımından en üst düzeye eriştiği dönemdir. – Babası Alparslan döneminde vezir olan Nizamül-Mülk, Melikşah döneminde de bu görevine devam etti. – Melikşah döneminin en önemli iç olayı,Hasan Sabbah’ın siyasi amaçları için başlatmış olduğu Batınilik hareketidir. Bu hareketin amacı Büyük Selçuklu Devletini içeriden yıkmaktı. Batınilik hareketine karşı çok iyi mücadele eden vezir Nizamül- Mülk bir suikastta öldürüldü. Büyük Selçuklu Devletinin Önemli Yönleri – Resmi dili Farsçadır. – İkta sistemi uygulanmıştır. – Atabeylik sistemi oluşturulmuştur. Tolunoğulları 868-905 – Mısır’da kurulan ilk Türk-İslam devletidir. – Kurucusu Tolunoğlu Ahmet’tir. – Nil Nehri kıyısına yaptıkları sulama kanalları ve bentlerle tarımı geliştirmişilerdir. – Türk- İslam mimarisinin ilk örneklerini vermişlerdir. – Abbasiler tarafından yıkılmışlardır. İhşidiler Akşitler 935-969 – İhşid; prens demektir. Akşit; nur yüzlü demektir. – Bir Tevaif-i Mülük devletidir. – Hicaz bölgesine sahip olan ilk Türk-İslam devletidir. Eyyübiler 1174-1250 – Kurucusu Selahaddin Eyyubi’dir. – 1187’de Hıttın Savaşıyla Haçlıları yenerek Kudüs’ü geri aldılar. – İbn-i Meymun bu devlette yaşamıştır. Tıp ile uğraştı. – Avrupalı Şovalyelere arma sistemini öğretmişlerdir. – Kıpçak Türkleri bu devlete hizmet etti. – Memlukler tarafından yıkıldı. Memlükler 1250-1517 – Veraset sistemi diğer Türk devletlerinden farklıdır. Komutanlarda başa geçebilir. – 1260 Ayn Calud ve 1277 Elbistan Savaşlarıyla Moğolları dünya tarihinde ilk defa mağlup ettiler. – Resmi dili Arapça’dır. – 1516 Mercidabık ve 1517 Ridaniye Savaşlarıyla yıkıldılar. – Baybars Cami ve Kalavun Cami önemlidir. Harzemşahlar 1097-1231 – Merkezi Ürgenç olmak üzere kuruldular. – Kendilerini Büyük Selçukluların devamı olarak gördüler. – Kurulduğu yerden ismini almıştır. – Otrar faciasını yaşadı. – Yassıçimen Savaşını Anadolu Selçuklu devletine karşı kaybetti. – İlhanlılar tarafından yıkıldı. Babürler 1526-1857 – Babür Şah tarafından Hindistan’da kuruldu. – Cihan Şah eşi Mümtaz Hatun adına Taç Mahalı yaptırmıştır. – Babür Şah hayatını Vekayi Babürname adlı eserinde topladı. – 1858’de İngiltere tarafından yıkıldı. – Yeni Çağ’da kurulup Orta Çağ’da yıkılan bir devlettir. Türk-İslam Devletlerinde Devlet Teşkilatı TÜRK-İSLAM DEVLETLERİNDE DEVLET TEŞKİLATI 1. Türk-İslam Devletlerinde Devlet Anlayışı Orta Asya da kurulan ilk Türk-İslam devleti Karahanlılar'dır. İlk Türk devletlerindeki anlayışlar Türk-İslam devletlerinde de devam etti. Türk-İslam devletlerinde Devlet anlayışının dayandığı temel esaslar ; dini egemenliği anlayışı şeklindedir. Ancak Türk-İslam devletlerinde din ve devlet işlerinin ayrıldığı Laiklik ilkesi görülür. 2. Merkez Teşkilatı a. Hükümdar - İlk Türk devletlerindeki Kut inancı Tanrı tarafından kutsanma-Tanrı tarafından verilen güçler İslamiyetin kabulüyle İslami anlam kazanarak Allahın takdiri ve nasibi olarak değiştirildi. - Tahta geçme konusunda aynı şartlar devam etti. Bu da taht kavgalarına ve iç karışıklıklara neden oldu. - İlk Türk-İslam devletlerinde Kurultay benzeri yapılar olmadığı için hükümdarın yetkileri çok genişti. - Hükümdar, saray-hükümet-ordu ve adaletin başı olduğundan tüm güçleri Yasama-Yürütme-Yargı elinde toplamıştı. Türk-İslam Devletlerinde hükümdarın kullandığı unvanlar; İlig , Hakan , Han , Şah ve Sultan dır. Gazneli Mahmut sultan unvanını kullanan ilk Türk hükümdarıdır. Türk-İslam devletlerinde hükümdarlık sembolleri, İlk Türk devletlerindeki sembollere ilave olarak Hutbe ve Hilat´ta eklendi. - Sultanın erkek çocuklarına melik yada şehzade denilmekte olup Selçuklularda hükümdarın erkek çocukları şehirlere vali olarak gönderilirdi. - Buna Atabeylik sistemi denir. Melik-Şehzade öğretmenlerine Atabey denir. b. Saray Türk-İslam devletlerinde saray üç bölümden oluşurdu. 1. Harem Hükümdar ve ailesinin oturduğu bölüm. 2. Selamlık Devletin idare edildiği bölüm. 3. Enderun Memurların yetiştirildiği okul bölümü Karahanlılarda saraya Kapu, Selçuklularda Dergâh ya da Bargâh denirdi. Sarayda birçok görevli bulunurdu. Bunların başında ise Hacip bulunurdu. Hacip Sultan ve Vezirden sonra en yetkili üçüncü görevli idi. Sarayda diğer görevliler ise; Hares Emiri Saray güvenlikçisi. Silahtar Hükümdarın silahlarını korur. Abdar Hükümdarın Temizlik işleri. Çaşnigir Hükümdarın Yiyecek işleri. Şarabdar Hükümdarın içecekleri. Camedar Hükümdarın Elbiseleri. Candar Sarayı dışarıdan gelen sadırlara karşı korur. Alemdar Bayrak ve sancakları korur savaşa götürür. Emir-i Ahur Sarayın atlarına bakar. Emir-i Şikar Hükümdarın av işleri. c. Hükümet Hükümetin başında Karahanlılarda Yuğruş, Gaznelilerde Hace-i Buzurg Selçuklularda ise Vezir vardı. Vezir Sultan dan sonra en yetkili kişidir. Karahanlı, Gazneli ve Selçuklularda hükümet işleri Divan adı verilen dairelerde görülürdü. Türk-İslam devletlerinde belli başlı divanlar, görevleri ve en büyük görevlileri şunlardır. Saltanat Karahanlılarda Divan-ı Ali, Gaznelilerde Divan-ı Vezaret Başkanı vezir olup devletle ilgili tüm işler burada görüşülür. Diğer divanların başkanları katılır. 2. Divan-ı Tuğra Karahanlılarda Divan-ı Tuğra- Gaznelilerde Divan-ı Risalet Başkanı Tuğrai olup devletin tüm iç ve dış yazışmalarını yapar. İstifa Karahanlılarda Divan-ı İstifa- Gaznelilerde Divan-ı Vekâlet Başında Müstevfi olup Devletin her türlü mali işleriyle ilgilenir. İşraf Karahanlılarda Divan- ı İşraf – Gaznelilerde Divan-ı İşraf Başında Müşrif olup Teftiş divanıdır. Arz Karahanlı-Gazneli de aynı Başında Emir-i Arız olup Askeri işlerle ilgilenir. 3. Taşra Teşkilatı - Karahanlılarda eski Türk ikili idare sistemi bir müddet devam etmiştir. Ancak Karahanlı, Gazneli ve Selçuklularda ülke Eyalet-Şehir-Kasaba-Köy olarak idari birimlere ayrılmıştır. - Eyaletleri Şıhne denilen askeri vali ile Melik adı verilen Hanedan üyeleri valiler yönetirdi. - Askeri işlerden ise subaşı, mali işlerden Amil yada imga, adli işlerden Kadıyada Kadil Kudat, belediye işlerinden ise muhtesipler sorumlu idi. - Şehirleri Amid adı verilen askeri valiler yönetirdi. - Diğer yöneticiler Eyaletler ile aynı idi. - Türk-İslam devletlerinde posta teşkilatına da önem verilmiş, ayrıca Berid adı verilen görevliler Taşradaki görevlileri kontrol eder, raporları merkeze gönderirdi. 4- Ordu Teşkilatı Türk-İslam Ordusunun genel özelikleri İlk Türk devletlerinde onlu askeri sistem uygulanmamıştır.Karahan ve Selçuklu Hariç Ordunun aslı yine Türklerden oluşmasına rağmen Türk İslam devletlerinde başka unsurlarda orduya alınmaya başlamıştır. Atlı birliklerin yanı sıra yayalarda kullanılmaya başlanmıştır. Ok yay kılıç önemli silahlardır. Hükümdarlar ordu komutanıdır. Turan taktiği uygulanmıştır. Karahanlılarda Ordu; aray Muhafızları Hükümdarı koruyan maaşlı askerler. b. Hassa ordusu Asıl savaşan ordu olup maaşlıdırlar. c. Eyalet ordusu Şehzade ve valilerin orduları. d. Gönüllü Türkmenler. Gaznelilerde ordu; a. Gulaman-ı saray Sarayı ve sultanı koruyan maaşlı askerler. b. Hassa ordusu Türklerden oluşan asıl savaşan ordu olup maaşlıdır. c. Eyalet Ordusu Şehzade ve valilerin orduları. d. Ücretli askerler Gönüllülerden oluşurdu. Selçuklularda Ordu ; a. Gulaman-ı Saray Sarayı ve sultanı koruyan maaşlı askerler. b. Hassa ordusu Süvari olup asıl savaşan ordudur. c. İkta askerleri İkta sistemiyle yetiştirilen askerler. d. Türkmenler Akıncı birlikleridir. e. Bağlı devletlerin askerleri f. Yardımcı Hizmet sınıfı Mancınıkçı-Neftçi-Lağımcı Türk-İslam Devletleri Devlet Teşkilatı Devlet Anlayışı Tarih ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım Hükümdar Merkez Teşkilatı Atabey Saray Hükümet Saray Görevlileri belli başlı divanlar Taşra Teşkilatı Henüz Yorum Yorumu Siz Yazabilirsiniz. Türk Adı Türk ismine ilk olarak Çin kaynaklarında rastlanır. Çin Kaynaklarında “Türk” ismi “Miğfer” anlamına gelmektedir. Orhun kitabelerinde “Türük” ve “Türeyen, Çoğalan, Kuvvetli, Erdemli, Güçlü” anlamlarında kullanılmıştır. Devlet adı olarak ilk kullanan “Göktürk Devleti” Türklerin Ana Yurdu Türklerin anayurdu; Orta Asya Kutsal şehir; Ötüken Türk Göçleri Orta Asya Türk Göçleri Göçün Nedenleri İklimin değişmesiyle ortaya çıkan kuraklık. Nüfus artışıdan dolayı toprakların yetersiz kalması. Boylar arası çatışmalar. Kızılelma, yani cihan hakimiyeti anlayışı. Göçün Sonuçları Yeni Türk Devletleri kuruluş ve Türk Kültürü yayılmıştır. Yerli halklarla kaynaşıp yeni kültürler oluşturmuştur. Bazı Türk boyları asimile olmuştur. İSKİTLERSAKALAR – En ünlü hükümdar, Alp Er Tunga Destanları, Şu ve Alp Er Tunga Atı ilk kez evcilleştiren Türk topluluğu. Madencilikte gelişmişlerdir. İskitler için Bozkırın Kuyumcuları denmektedir. İlk kadın hükümdar Tomris Hatun, İskitlerin hükümdarıdır. Bİlinen ilk Türk Topluluğudur. Ahiret inançları vardır. ASYA HUN DEVLETİBÜYÜK HUN MÖ 3yy – MS 216 Kurucusu, Teoman-Ötüken En ünlü hükümdar, Metehan Destan, Oğuz Kağan Bilinen ilk Türk Devletidir. Teoman Döneminde Çinliler Hun akınlarından kurtulmak için Çin Seddini inşa etmiştir. Metehan babasını öldürerek tahta geçmiş ve ilk iş olarak Orta Asya’da Türk Birliğini sağlamıştır. Mete Han ilk askeri ve devlet teşkilatını kurmuş ve ilk kez Onluk Sistem’i uygulamıştır. Türk Kara Kuvvetleri’nin kuruluş tarihi olarak kabul edilmiştir. Çin’i hamiyet altına almış fakat yerleşmemiştir, bunun yerine Çin’i vergiye bağladı. Asimile olmayı engellemek için. Mete Han’ dan sonra ikiye bölünmüş ve yıkılmıştır. KAVİMLER GÖÇÜ MS 375 Asya Hun Devleti yıkıldıktan sonra çin baskısından kurtulmak için Hunlar Batı’ya göç ederek Orta Avrupaya gelmişlerdir. Göç sırasında Hunların önünde duramayan Germen Kavimleri Vizigotlar,Ostrogotlar göç etmek zorunda kalmış ve bu olaya Kavimler Göçü adı verilmiştir. Kavilmler Göçünün Sonuçları İlk Çağ kapanmış Orta Çağ açılmıştır. Büyük Roma İmparatorluğu ikiye ayrılmıştır -Doğu – Batı Avrupa Irkları bugunkü halini almıştır. İngiliz, Fransız, İspanyol.. Merkezi krallıklar yıkılmış feodalite güç kazanmıştır. Kilise ve skolastik düşünce güç kazandı. Avrupa Hun Devleti kuruldu AVRUPA HUN DEVLETİ 375-469 Kurucusu, Balamir – Macaristan En Güçlü Dönemi, Atilla Destan, Atilla Avrupa da kurulan ilk Türk Devleti. Atilla döneminde Bizans ve Papa vergiye bağlanmıştır. Avrupalılar Atilla için Tanrının Kırbacı demektedir. Yeni Göçler gelmediği için asimile olmuştur. Atilla’nın ölümünden sonra Bizans’ın saldırılarıyla yıkılmıştır. Lubenungen destanında Atilla’nın adı ETZEL olarak geçmektedir. I. GÖKTÜRK DEVLETİ 552 – 659 Kurucusu, Bumin Kağan – Ötüken En Güçlü Dönem, Mukan Kağan Türk adı ile kurulan ilk devlettir. Bumin Kağan devleti bir süre kardeşi İstemi Yabgu ile bereaber yönetmiştir.İkili Teşkilat Türk şehzadelerini Çinli prenslerle evlendirerek Göktürk Devletinin parçalamışlardır. Bu dönemde İpek Yolu, Göktürk, Sasani ve Bizans Devletleri’ni karşı karşıya getirmiştir. İlk Türk-Bizans ittifakı Sasaniler’e karşı bu dönemde olmuştur 571. Hedef doğu-batı ticaretini ele geçirmektir. II. GÖKTÜRK DEVLETİ 682 – 744 Kurucusu, Kutlukİlteriş Kağan – Ötüken En Güçlü Dönem, Bilge Kağan Destan, Ergenekon, Bozkurt Çin egemenliğinde 50 yıl kalan Göktürklerin bilinen ilk milli mücadelesini başlatan ve Türk Boylarını bir araya getiren Kutluk Kağan’a İlteriş ünvanı verildi. Bilge Kağan ülkeyi kardeşi Kültigin ile beraber yönetmiştir. Vezirleri Tonyukuk, Türk Tarihinin ilk veziridir. İlk Türk Alfabesini 38 harfli GöktürkOrhun alfabesi ve posta teşkilatı kurmuşlardır. Orhun Kitabelerini dikmişlerdir. Türk Tarihinin ilk yazılı kaynağı örneği. Bilge Kağan’ın ölümünden sonra Uygur, Basmil ve Karluk boyları tarafından yıkılmıştır744 UYGUR DEVLETİ 745 – 840 Kurucusu, Bilge Kül Kağan – Ötüken Destan, Göç ve Türeyiş Göktanrı inancını bırakarak Budizm ve Maniheiz inançlarını benimsemişlerdir. İlk din değiştiren Türk Devleti. Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti. İlk Türk şehirlerini kurmuşlardırBeşbalık, Ordubalık, Kuça Maniheizm savaşmayı ve et yemeyi yasakladığı için yerleşik hayata geçmiş ve savaşcı özelliklerinin kaybetmişlerdir. İLK DEFA Kağıt ve matbaa kullanıldı. Mimari eserler inşa edildi. Kütüphane kuruldu. Yazılı hukuk kullanan Türk Devleti Örgün eğitim sistemi uygulandı. Tarımla uğraşıp sulama kanalları yapmışlardır. AVARLAR 558 – 805 Macaristan da kurulmuştur. Hristiyanlığı benimsemişlerdir. At kültürünü ve üzengiyi Avrupaya taşımışlardır. İlk kez İstanbulu kuşatan Türk Devleti. HAZARLAR 630 – 958 Hazar Gölü çevresinde kurulmuştur. Museviliği benimseyen ilk Türk Devletidir. İslam Devletiyle savaşan İlk Türk Devleti. İSLAMİYET ÖNCESİ KÜLTÜR – MEDENİYET Türklerde ilk devlet teşkilatı – Hunlar Kut; Hükümdarlık yetkisinin Tanrı tarafından verilmesi Veraset sistemi; Egemenliğin hanedanın ortak malı olması. Türk Devletlerinin yıkılmasında en önmeli sebeplerden birisidir. Sonuçları Taht kavgaları sürmüştür. Devletler Doğu – Batı olarak ikiye ayrılır Merkezi otorite zayıflar. Devlet ömrü kısalır. HÜKÜMDAR Alametleri Otağ Taht Sancak Davul, Yay, Tuğ Ünvanları Han Hakan Kağan Yabgu İlteriş İlteber KURULTAY KENGEŞ TOY Devletin en yüksek yönetim organı Son söz hükümdarındır. Danışma organıdır. Laiktir. Kurultay Üyeleri Hakan Boy Beyleri Hatun Hanedan Üyeleri Din adamları YOK BİLİM VE SANAT Ölüleri mumyalama tekniği kullanmışlardır Ahiret inancının göstergesidir. Matbaa – Uygurlarla beraber kullanılmaya başlanmıştır. Güneş yılını esas alan 12 Hayvanlı Türk Takvimini oluşturmuşlardır. Eşik Kurganında bulunan Altın Elbisesi Adam Zırhı – Madenciliğin göstergesidir. Pazırık Kurganında bulunan Hun Halısı bilinen en eski halı örneğidir. GÖÇEBE YERLEŞİK Hayvancılık -Tarım Sanat eseri -Eşyalar Alfabe -Mimari, Tapınak Tarım- İthal -Ev, Tarla vergisi Hayvan- İhraç -Alfabe DESTANLAR İSKİTLER; ALP ER TUNGA – ŞU HUN; OĞUZ KAĞAN GÖKTÜRKLER; BOZKURT – ERGENEKON UYGUR; GÖÇ – TÜREYİŞ KIRGIZLAR; MANAS DEDE KORKUT; Kıpçaklar ile Oğuzlar arasındaki mücadeleyi anlatmaktadır. Lubenungen Destanında anlatılan Etzel = Atilla DİN Maniheizm, Budizm – Uygurlar Savaşmak ve et yemek YASAK Hristiyannlık- Avarlar, Peçenekler Musevililik- Hazarlar Göktanrı- Tanrı tek ve soyut Şamanizm- Sihir ve büyü KAVRAMLAR Yuğ Cenaze Töreni Sagu Ağıt Yuğ Aşı Cenaze yemeği Kurgan Mezar Balbal Mezar taşı AHİRET İNANCI Kurganlara eşya koyma Mumyalama Balbal UçmağCennet TamuCehennem SOSYAL DEVLET ANLAYIŞI Devletin halkını koruması Adalet Eşitlik Koruma Doyurma ZiyafetToy ALFABELER Orhun Uygur Arap Soğol Kiril İbrani Latin KAVRAMLAR Tudun Vali *Ağılık Hazine görevlisi Buyruk Bakan *Emçi Doktor Ayguci Vezir *Burkan Put Bitikci Katip * Kopuz Saz Tarkan Komutan *Freska Duvar Resmi Tegin Hanedan erkek üyesi *Bedizci Ressam Şad Subaşı *Komdu, Çav Para Apa Hazine görevlisi

türk islam devletleri konu anlatımı